Σκέψεις για το νεοσύστατο Δήμο «Νικόλαος Σκουφάς»

Σκέψεις για το νεοσύστατο Δήμο «Νικόλαος Σκουφάς» Γράφει ο Κώστας Ζαχάρος Είναι όμορφα το καλοκαίρι τα χωριά μας! Ιδιαίτερα τα βράδια, που οι κεντρικές πλατείες, τα καφενεία και οι ταβέρνες σφύζουν από ζωή. Σε παρέες, μεγάλες ή μικρότερες, «ντόπιοι» και ξενιτεμένοι μαζί, σαν να μην πέρασε μια μέρα… Είναι πυκνός ο καλοκαιρινός χρόνος και νοιώθεις να σιγοντάρει στην αγωνιώδη επιθυμία για αναπλήρωση της απουσίας από το γενέθλιο τόπο, ώστε να ξαναπιαστεί το νήμα που θα μας φέρει όλους κοντά, κοινωνούς στους προβληματισμούς και τις αγωνίες της τοπικής κοινωνίας, ανανεώνοντας την ιδιαίτερη ταυτότητα του συνανήκειν. 31-8-2010 Η ανασφάλεια από τον ορυμαγδό των μέτρων που επιβάλλει η κυβέρνηση των «τροϊκανών», που δεν έχουν τελειωμό και ο προβληματισμός για το αύριο ήταν αποτυπωμένα στις πρακτικές και τις εκφράσεις των ανθρώπων στα χωριά μας. Και βέβαια οργή, αδιαμόρφωτη και χωρίς ενιαία και συγκεκριμένη στόχευση, για την κατάσταση που περιήλθε η χώρα και την προσπάθεια ενοχοποίησης ανθρώπων που συχνά ζουν στα όρια της ανέχειας. «Φταίμε όλοι μας», αναπαράγουν ανερυθρίαστα κυβερνητικά παπαγαλάκια, γνωστά στις τοπικές κοινωνίες, που αφού βολεύτηκαν από τους κομματικούς μηχανισμούς σε κρατικές θέσεις οι ίδιοι, οι γυναίκες και τα παιδιά τους, εμφανίζονται τώρα ως κήνσορες της ηθικής. Σα δε ντρέπονται! Εν τω μεταξύ, η χώρα προχωράει στα τυφλά, χωρίς σχέδιο και όραμα, με τους αδηφάγους «τροϊκανούς» να απαιτούν την εκποίηση όλου του δημόσιου πλούτου και έναν ανήμπορο κυβερνητικό θίασο να προσποιείται –ανεπιτυχώς- πως κυβερνάει, ενώ έχει παραιτηθεί από κάθε προσπάθεια υπεράσπισης του γεωγραφικού και πολιτισμικού χώρου που μας έλαχε να ζούμε. Σ’ αυτή τη ζοφερή ατμόσφαιρα η εφαρμογή του «Καλλικράτη» έρχεται να διαλύσει περαιτέρω τις τοπικές κοινωνίες, όπως κάνει για παράδειγμα στο Δήμο «Ν. Σκουφάς» που δημιουργήθηκε από τη συνένωση των Δήμων Πέτα, Κομποτίου, Αράχθου και την κοινότητα Κομμένου, αφού επιχειρείται να συνενωθούν τεχνητά περιοχές χωρίς καμία κοινωνική και γεωγραφική συνάφεια. Τι οδήγησε τους φωστήρες των κυβερνητικών κομματικών επιτελείων στο Νομό μας να εισηγηθούν το συγκεκριμένο σχεδιασμό, που είναι εμφανώς εκτρωματικός, με προδιαγεγραμμένη την αποτυχία στην εφαρμογή του, παρά την πιθανή αξιοσύνη μελλοντικών δημοτικών αρχών; Η δημιουργία ενός «ανταγωνιστικού» (;) Δήμου στον κυρίαρχο Δήμο Αρταίων, ισχυρίζεται κυβερνητικός βουλευτής του Νομού μας. Βυθισμένος, ο ίδιος, ως το μεδούλι στη νεοφιλελεύθερη ιδεολογία, αντιλαμβάνεται κάθε πτυχή της κοινωνικής ζωής ως πεδίο ενός συνεχούς και ανελέητου ανταγωνισμού. Σήμερα, που αρχίζει να διαμορφώνεται ο χάρτης των αυτοδιοικητικών εκλογικών σχημάτων στο Νομό μας, οι προθέσεις του συγκεκριμένου σχεδιασμού γίνονται εμφανείς και αποκαλύπτονται οι πραγματικοί λόγοι, που επιμελώς επιχειρήθηκε να κρυφτούν πίσω από έωλα επιχειρήματα και φληναφήματα των κυβερνητικών παραγόντων του Νομού. Είναι σαφές ότι η κυβερνητική παράταξη επέβαλε το συγκεκριμένο σχεδιασμό σκοπεύοντας να μεγιστοποιήσει τις πιθανότητες να «κερδίσει» το μεγαλύτερο πληθυσμιακά και ηγεμονικό Δήμο του Νομού, δηλαδή το Δήμο Αρταίων. Έτσι, η διεύρυνση του Δήμου Αρταίων έγινε σε περιοχές που το εκλογικό σώμα, με βάση τους υπάρχοντες συσχετισμούς, είναι ευνοϊκό στους κυβερνητικούς υποψηφίους. Οι άλλοι, Δήμος Πέτα, Κομποτίου, Αράχθου, καθώς και η κοινότητα Κομμένου, θα αποτελέσουν τους παρίες της υπόθεσης, με ελάχιστο ενδιαφέρον για τα κομματικά εκλογικά μαγειρεία. Είναι σχεδόν βέβαιο ότι τα εκρηκτικά προβλήματα στη λειτουργία του νεοσύστατου Δήμου «Ν. Σκουφάς» θα ακυρώνουν κάθε επιθυμητή προσπάθεια για ανάπτυξη και πρόοδο, για τη βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών. Αργά ή γρήγορα οι τοπικές κοινωνίες θα θέσουν με ένταση το θέμα ενός νέου ορθολογικού σχεδιασμού που θα προτάσσει τις ανάγκες των περιοχών που συνθέτουν το Δήμο-έκτρωμα. Οι υπάρχοντες Δήμαρχοι οφείλουν να ενισχύσουν την προοπτική αυτή, πριν τη λήξη της θητείας τους. Μπορούν, για παράδειγμα, να προκηρύξουν δημοψηφίσματα στους υπάρχοντες Δήμους, όπως ο κοινοτάρχης Κομμένου, ώστε να αποτυπωθεί η επιθυμία των τοπικών κοινωνιών, γεγονός που θα αποτελέσει ισχυρό διαπραγματευτικό επιχείρημα σε μελλοντικούς διορθωτικούς σχεδιασμούς. Αναζητώντας τα πραγματικά διλήμματα των αυτοδιοικητικών εκλογών Οι υποψήφιοι για το Δήμο «Ν. Σκουφάς», όσοι μέχρι τώρα δήλωσαν συμμετοχή στις ερχόμενες εκλογές, άρχισαν να περιοδεύουν τα χωριά του νέου Δήμου. Τους είδαμε το καλοκαίρι να περιφέρουν την αμηχανία τους, πρόσωπα άγνωστα στους συμπολίτες μας των άλλων Δήμων, συχνά με άγνοια των νέων περιοχών και των κοινωνιών τους. Σ’ αυτό το θλιβερό σκηνικό άρχισαν ήδη να αναπτύσσονται φαινόμενα έντονου τοπικισμού. Συνήθως έχουν ένα συντηρητικό υπόβαθρο, που βλέπει στους συμπολίτες μας των άλλων Δήμων τον άγνωστο, το διαφορετικό, τον Άλλο. Εκφράζει όμως και μια ανησυχία που βασίζεται σε ορθολογικές επεξεργασίες, αφού είναι αυτονόητο ότι η νέα δημοτική αρχή του νεοσύστατου Δήμου, θα στηριχθεί κύρια από τον ιδιαίτερο τόπο καταγωγής του Δημάρχου, που με τη σειρά του θα ανταποδώσει την «υποχρέωσή» του. Απλοί λογαριασμοί, σε έναν κόσμο που κυριαρχείται από τις πελατειακές σχέσεις! Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι οι δηλωμένες μέχρι στιγμής υποψηφιότητες στο Δήμο «Ν. Σκουφάς» σχετίζονται με κάποιο από τα δύο κυβερνητικά κόμματα, ή έχουν τη στήριξή τους. Ήταν εμφανή τα προβλήματα που θα δημιουργούσε το πολυδαίδαλο εκλογικό σύστημα του «Καλλικράτη» στην εκλογική έκφραση μικρών δημοτικών σχημάτων, που όμως έχουν ουσιαστική συνεισφορά στις τοπικές κοινωνίες. Η πολιτική στόχευση του νέου εκλογικού συστήματος ήταν σαφής: να συνθλίψει κάθε φωνή διαμαρτυρίας και να συμπιέσει την κοινωνική δυναμική σε παρωχημένες σχηματοποιήσεις, περί προοδευτικών δυνάμεων και συντηρητικού τόξου, περί φωτός και σκότους… Εκφράσεις, που οι χρήστες τους αδυνατούν να τους προσδώσουν σύγχρονο και συγκεκριμένο κοινωνικό και πολιτικό περιεχόμενο. Προσβλέπουν απλά στην κινητοποίηση στερεοτυπικών πρωτογενών αντανακλαστικών που παραπέμπουν σε άλλες εποχές. Επιδιώκουν, ειδικότερα, να παγιδέψουν πολίτες που βλέπουν θετικά την προοπτική που δίνουν πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις, που προσεγγίζουν με ευαισθησία και συνέπεια τα προβλήματα των τοπικών κοινωνιών και συνεισφέρουν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση της δυσοίωνης προοπτικής που μας επιφυλάσσει το «Μνημόνιο» και ο «Καλλικράτης». Είναι οι δυνάμεις που μπορεί να ενώσουν τις τοπικές κοινωνίες, να εγγυηθούν μια δημοκρατική λειτουργία των δημοτικών συμβουλίων, ανοικτών στους πολίτες, με την προώθηση συμμετοχικών διαδικασιών στη διαμόρφωση των προϋπολογισμών των Δήμων και με αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που θα σέβονται το περιβάλλον και την ιστορία του τόπου. Αυτές οι πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις πρέπει στις προσεχείς εκλογές να ενθαρρυνθούν και να ενισχυθούν, ώστε να εκφραστεί αυτόνομα ο λόγος και η πρακτική τους. Όχι για την καταγραφή μιας ιδεολογικής καθαρότητας που παράγει αβέβαια πολιτικά αποτελέσματα, αλλά ως μια αναγκαία παράμετρος για τη συνένωση ευρύτατων λαϊκών στρωμάτων στα πραγματικά διλήμματα της περιόδου. Είναι βέβαιο ότι, όσοι σ΄ αυτή την κρίσιμη πολιτικά συγκυρία ταυτιστούν με τις δυνάμεις του μνημονίου, του νεοφιλελευθερισμού και τις αποτυχημένες αυτοδιοικητικές πρακτικές, μοιραία θα περιπέσουν σε ανυποληψία και κρίση. Οι συγκεκριμένοι υποψήφιοι που προέρχονται από τα δύο κυβερνητικά κόμματα, έχοντας θητεύσει στο δημαρχιακό αξίωμα, έδωσαν απογοητευτικά δείγματα γραφής. Ταυτίστηκαν με τις εκάστοτε κεντρικές κυβερνητικές επιλογές  και υποστήριξαν την καταστροφική για την τοπική αυτοδιοίκηση μεταρρύθμιση του «Καλλικράτη». Ειδικότερα ο απερχόμενος δήμαρχος του Δήμου Πέτα, συμμορφούμενος με τις κυβερνητικές επιλογές, αποδέχτηκε αναντίρρητα το συγκεκριμένο σχεδιασμό για το Δήμο «Ν. Σκουφάς». Πως λοιπόν να τους εμπιστευτούν οι πολίτες στα δύσκολα προβλήματα που θα καλεστεί να διαχειριστεί το επόμενο διάστημα η Τοπική Αυτοδιοίκηση; Πως, για παράδειγμα, προτίθενται να απαντήσουν οι εν λόγω υποψήφιοι στη συρρίκνωση της χρηματοδότησης και στους ισχνούς, λόγω μνημονίου, προϋπολογισμούς που θα διαχειριστούν οι νέοι Δήμοι; Πως θα αντιδράσουν στην φορομπηχτική πολιτική που θα κληθούν να εφαρμόσουν; Πως θα αντιμετωπίσουν τα λειτουργικά προβλήματα των παιδικών σταθμών, τη μείωση των πόρων των σχολικών επιτροπών, την έλλειψη εκπαιδευτικού προσωπικού στα σχολεία, τις πιθανές απολύσεις και τη μείωση του προσωπικού των Δήμων, ως συνέπεια της εφαρμογής του μνημονίου; Θα μπορέσουν, όντας δέσμιοι κομματικών εξαρτήσεων και άλλων πελατειακών «υποχρεώσεων», καθώς και μιας συντηρητικής αντίληψης για τη διαχείριση των δημοτικών πραγμάτων, να συνεισφέρουν στην ενότητα της τοπικής κοινωνίας, ώστε να υπάρξει μια θετική έκφραση της δημιουργικότητας των πολιτών και της κοινωνικής δυναμικής; Δυστυχώς η πρακτική τους δεν αφήνει περιθώρια αισιοδοξίας. (*) Ο Κώστας Ζαχάρος είναι Επίκουρος Καθηγητής και κατάγεται από το Πέτα Πηγή: Ηχώ της Άρτας (http://www.ixotisartas.gr/newspaper/index.php?option=com_content&view=article&id=3451:2010-08-30-13-26-39&catid=40:-a-&Itemid=62)